Netelroos is een zich in korte tijd ontwikkelende, vaak heftig jeukende uitslag van de huid, die begint met rode vlekjes en daarna in verdikte bleke plekken kan overgaan. De huidafwijkingen kunnen samenvloeien tot grotere vlakke plekken. Als netelroos langer dan zes weken aanhoudt, wordt het als chronisch gezien. Bij een recente studie werd deze chronische vorm iets meer gezien bij mensen met coeliakie, en dan met name bij vrouwen. Uit een ander onderzoek bleek coeliakie de derde, veelvoorkomende auto-immuunziekte te zijn bij mensen met chronische urticaria. De oorzaak van de relatie met coeliakie is nog onbekend. Soms verminderen de klachten bij het volgen van het glutenvrij dieet.
Atopische dermatitis is een chronische ontstekingsziekte van de huid die vier keer vaker voorkomt bij mensen met coeliakie dan bij de algemene bevolking. Het wordt gekenmerkt door jeuk en pijn. De symptomen op de huid kunnen onder andere roodheid, schilfering, warmte, zwelling, rode bultjes, vochtblaasjes, vochtafscheiding en korstjes zijn. Atopische dermatitis komt vaker voor bij kinderen jonger dan vijf jaar. Naarmate de leeftijd vordert komt het minder vaak voor. In een onderzoek uit 2016 is beschreven dat bij ongeveer de helft van de mensen die deelnamen, volgens hun eigen waarneming, een glutenvrij dieet een positief effect op het eczeem had.
Psoriasis is een chronische auto-immuunziekte van de huid. De ziekte wordt gekenmerkt door rode, vaak samenvloeiende jeukende plekken die bedekt zijn met dikke schubachtige schilfers. Deze bevinden zich meestal op de ellebogen, knieën, hoofdhuid, rug en de billen. Psoriasis kan samengaan met allerlei andere auto-immuunziekten waaronder ook coeliakie. De meest recente onderzoeksgegevens laten zien dat bij patiënten met psoriasis en coeliakie een glutenvrij dieet beide ziekten kan verbeteren.
Rosacea betekent letterlijk ‘rood als een roos’. Deze aandoening, die vooral bij vrouwen voorkomt, treedt meestal op tussen het dertigste en vijftigste levensjaar, en wordt vooral gekenmerkt door roodheid in het gezicht. Er is sprake van zowel oppervlakkige bloedvaatjes (couperose) als algehele roodheid, met name van de wangen en de neus. Soms hebben patiënten daarbij ook nog last van bultjes en puistjes. Rosacea is in feite een ontstekingsziekte die ontstaat doordat het immuunsysteem ontregeld is. Vandaar dat de aandoening ook regelmatig gerapporteerd wordt in combinatie met andere aandoeningen waarbij het immuunsysteem ontregeld is, zoals coeliakie.
Alopecia areata is een ziekte aan de haarwortels die zorgt voor haaruitval. Hierdoor kunnen een of meerdere kale plekken ontstaan. Dit kan beperkt blijven tot de hoofdhuid, maar ook elders op het lichaam plaatsvinden. De aandoening komt voor bij zo’n twee procent van de totale bevolking, bij zowel mannen als vrouwen van alle leeftijden. Hoewel de oorzaak van deze aandoening niet helemaal zeker is, wordt gedacht dat het gaat om een stoornis van het immuunsysteem. Onderzoeken hebben laten zien dat er een verband is tussen alopecia areata en coeliakie. Bovendien heeft een glutenvrij dieet ook hier een duidelijk positief effect.
Bij cutane vasculitis gaat het om een vaatontsteking in de huid. Door de ontsteking raken de bloedvaten beschadigd, waardoor er op de huidverkleuringen ontstaan die lijken op bloeduitstortingen. Onderzoeken hebben een verband laten zien met coeliakie. Er zijn voorbeelden van mensen bij wie de klachten sterk verminderd en door een glutenvrij dieet.
Atopische dermatitis komt vaker bij kinderen voor. Het is nog niet precies bekend hoe vaak bovengenoemde ziekten in het algemeen bij coeliakie voorkomen. Het is dan ook verder nog niet te zeggen in welke mate de ziekten bij kinderen en volwassenen voorkomen. Er zijn grote verschillen zichtbaar wat betreft het moment waarop de huidklachten zich bij iemand met coeliakie openbaren. Dit kan ontstaan voorafgaand aan de diagnose coeliakie, maar ook tijdens het volgen van een strikt glutenvrij dieet. Het kan wel zo zijn dat het volgen van een glutenvrij dieet een positief effect heeft op de huidproblemen.
Voor huisartsen, huidartsen en natuurlijk de patiënten zelf is het belangrijk om bij huidaandoeningen alert te zijn of coeliakie mogelijk een rol speelt. Dat heeft namelijk grote consequenties voor de behandelstrategie, omdat een glutenvrij dieet in dat geval de klachten vaak (enorm) kan verlichten.
