Zetmeel kan afkomstig zijn van glutenbevattende granen en niet-glutenbevattende granen. Niet-glutenbevattende granen zijn rijst, tapioca, aardappel en mais. Dit heet dan rijstzetmeel, tapiocazetmeel, aardappelzetmeel en maiszetmeel. Een fabrikant kan dit zo op het etiket zetten, maar dit is niet verplicht. Als het zetmeel dat gebruikt wordt in producten niet afkomstig is van een glutenbevattend graan (zoals tarwezetmeel) dan mag de fabrikant er ook voor kiezen om alleen “zetmeel” op het etiket te zetten. Zie je bij de ingredienten “zetmeel” staan en staat er geen (gluten) of (tarwe) tussen haakjes achter het woord zetmeel, dan weet je dat het zetmeel afkomstig is van rijst, tapioca, aardappel of mais. Want als er een glutenbevattend ingredient gebruikt wordt, dan moet dit altijd vermeld worden.
Lees hier meer over etiketten lezen
Tarwezetmeel is afkomstig van tarwe. Tarwezetmeel is een populair bind- en verdikkingsmiddel dat voorkomt in allerlei voedingsmiddelen. Van Mayonaise tot chocolade en van chips tot runderworstjes. Tarwezetmeel bevat gluten en is niet geschikt binnen een glutenvrij dieet. Tarwezetmeel kan wel glutenvrij gemaakt worden en dan heb je glutenvrij tarwezetmeel.
Door tarwezetmeel te bewerken, kan er glutenvrij tarwezetmeel gemaakt worden. Je kunt dit terugzien op etiketten als er staat glutenvrij tarwezetmeel. Dit glutenvrij tarwezetmeel bevat minder dan 20 mg/kg.
Wil je weten hoe tarwezetmeel glutenvrij gemaakt wordt? Luister dan de podcast met Jeroen Knol, levensmiddelentechnoloog, hierover.
Een glutenvrij product bevat soms tarwezetmeel. Dit tarwezetmeel is zodanig bewerkt, dat de gluten er zoveel mogelijk uitgehaald is. Dit wordt glutenvrij gemaakt tarwezetmeel genoemd.
Als een product dit type tarwezetmeel bevat en het glutengehalte in het tarwezetmeel ligt onder een bepaalde norm (de norm van de Codex Alimentarius en sinds januari 2009 de Europese Verordening EG 41/2009), dan mag het product glutenvrij worden genoemd. Dit is enigszins verwarrend omdat het product niet 100% glutenvrij is. Uit onderzoek is gebleken dat veel mensen met coeliakie dit zonder problemen kunnen eten. Voor een zeer kleine groep mensen met coeliakie is dit gehalte aan gluten in het tarwezetmeel toch te veel ook al is het wettelijk toegestaan. Voor deze mensen moet gekozen worden voor producten die van nature glutenvrij zijn.
Regelmatig staat er op een etiket dat het glutenvrij is, maar staat er bij de ingrediënten ook tarwe of tarwezetmeel. Hoe zit dat dan? De claim ‘glutenvrij’ is leidend. Dit betekent dat als er “glutenvrij” op een etiket staat, de hoeveelheid gluten van het product onder de 20 mg/ kg norm (oftewel 20 ppm) is. Dat is vastgelegd in de wet. De reden dat “tarwe” of “tarwezetmeel” op de verpakking duidelijk aangeduid wordt als allergeen, is omdat dit volgens de allergenenwetgeving moet. Maar het zijn zulke kleine hoeveelheden dat het eindproduct nog altijd glutenvrij is.
Gewoon tarwezetmeel wordt in reguliere producten gebruikt. Het wordt niet gecontroleerd op glutengehalte. Het eindproduct kan teveel gluten bevatten en is daarom niet geschikt voor mensen met coeliakie.
Sinds 2000 zijn fabrikanten verplicht op het etiket te vermelden of het gebruikte zetmeel afkomstig is van een glutenbevattend graan. Er moet dan bijvoorbeeld tarwezetmeel, zetmeel (gerst) of gemodificeerd tarwezetmeel op het etiket staan. Heeft de fabrikant maïs,- aardappel,- of rijstzetmeel gebruikt, of zetmeel afkomstig van glutenvrije granen, dan is de aanduiding zetmeel of gemodificeerd zetmeel voldoende. Dit zetmeel bevat geen gluten. Het is echter afhankelijk van de overige ingrediënten van het product of het product in zijn geheel glutenvrij is of niet.
Op ons Youtube kanaal staat een video waarin dit duidelijk wordt uitgelegd.
